مدیریت اطلاعات
معرفی
مدیریت اطلاعات چیست؟
مدیریت اطلاعات (Information management یا IM)، شامل مدیریت و گردآوری اطلاعات از یک یا چند منبع و ارائه آن اطلاعات به مخاطبان است. مدیریت به معنی سازماندهی و کنترل ساختار، ترکیب و پردازش و ارائه اطلاعات است. در طول سال ۱۹۷۰ مدیریت اطلاعات تا حد زیادی محدود به تصویر، تعمیر و نگهداری از فایلها و مدیریت چرخه عمر فایلهای مبتنی بر کاغذ، رسانهها و سوابق بود. با گسترش فناوری اطلاعات در سال ۱۹۷۰، کار مدیریت اطلاعات افق جدیدی یافت و شروع به فعالیت در زمینه تعمیر و نگهداری دادهها نمود. چنانچه ذخیرهسازی اطلاعات معطوف گشت به وسایل الکترونیکی، مدیریت اطلاعات سخت و سختتر شد. در اواخر سال ۱۹۹۰ زمانی که اطلاعات بهطور منظم در سراسر شبکههای کامپیوتری و همچنین توسط دیگر وسایل الکترونیکی منتشر شد، مدیران شبکه، به یک معنا، مدیران اطلاعات شدند. آن دسته از افراد خود را با وظایف بهطور فزاینده پیچیده سختافزاری و نرمافزاری مواجه میدیدند. با آخرین ابزارهای موجود، مدیریت اطلاعات به یک منبع قدرتمند و پر هزینه برای بسیاری از سازمانها تبدیل شدهاست. مدیریت اطلاعات، بهعنوان توانایی کل سازمان در مورد ایجاد، حفظ، بازیابی و قابل دسترس ساختن فوری اطلاعات درست، در مکان درست، در سازمان درست، در دست افراد شایسته با کمترین هزینه، در بهترین رسانهها، برای بکارگیری در تصمیم گیری توصیف شدهاست. (بست) درسال ۱۹۸۸، به همان سبک، مدیریت اطلاعات را بهعنوان هماهنگی اقتصادی، مؤثر و کارای تولید، کنترل، ذخیرهسازی و بازیابی و انتشار اطلاعات از منابع بیرونی و درونی به منظور توسعه عملکرد سازمانی توصیف میکند. این توصیف در دورنما، محدود میباشد بهطوری که آن مواظب مدیریت ویژگیهای خود اطلاعات (محتوا، مالکیت، عرضه، برابری) نبوده و توجهی به ابراز ذخیره، تجهیزات بررسی کننده آن و سیستم بکارگیرنده آن ندارد.
بنابراین به طورخلاصه مسأله کلیدی درگیر در مدیریت اطلاعات، مدیریت نمودن (اداره نمودن) اطلاعات در یک سازمانی میباشد که تکنولوژی اطلاعات مدرن را به کار میبرد. مفهوم سیستمهای اطلاعات رشد سریع تکنولوژی کامپیوتر، اشتیاق انسان را برای بدست آوردن کمک کامپیوتر در حل مسائل پیچیده و پیچیده تر، توسعه میبخشد. مشکلاتی که صرفاً در قلمرو فعالیتهای موشکافانه و باطنی انسان مخصوصاً در سازمانها، در چند سال گذشته، درنظر گرفته شد.
سیستمهای اطلاعات، همیشه بزرگترین سازمانهای در حال رشد و پویا میباشد. نیاز برای بدست آوردن دسترسی مناسب، سریع، اقتصادی (مقرون به صرفه)، تدبیر روشهایی جهت ایجاد مدیریت و بهکارگیری پایگاههای اطلاعاتی در سازمانها را ضروری میسازد. اطلاعات مدیریت و سیستمهای اطلاعات، بهخصوص آنهایی که مربوط به فرآیندهای تصمیمگیری مؤثر در سازمان میباشد یعنی بهعنوان منابع سازمانی با ارزش در نظر گرفته میشود. به زبان ساده بیان کنیم، یک سیستم اطلاعات سیستمی است برای پذیرش داده اطلاعات به عنوان یک ماده خام و از طریق یک یا بیشتر فرایند تبدیل، تولید اطلاعات به عنوان یک محصول میباشد وشامل عناصر عملکردی متعاقبی میباشد که مربوط به سازمان و محیطهای آن است:
» دریافت (درک): ورود اولیه اطلاعات، خواه بدست آمده یا تولید شده در یک سازمان.
» ثبت: کسب فیزیکی اطلاعات بررسی
» جریان: انتقال با توجه به نیازهای خاص سازمان.
» انتقال: جریانی که در یک سیستم اطلاعات اتفاق میافتد.
» ذخیره: پیش بینی برخی استفاده مورد نظر در آینده.
» بازیابی: جستجوی اطلاعات ثبت شده.
» ارائه: گزارش، ارتباط و ….
به طور خلاصه، مدیریت اطلاعات مستلزم سازماندهی، بازیابی، کسب، تأمین امنیت و حفظ اطلاعات است. مدیریت اطلاعات اشتراک و ارتباط نزدیکی با مدیریت دادهها دارد.
تصویب گرایش مدیریت اطلاعات در ایران
گرایش مدیریت اطلاعات توسط کمیته برنامهریزی علم اطلاعات و دانششناسی در وزرات علوم، تحقیقات و فناوری تدوین و درتاریخ 1391/06/19 در هشتصد و چهارمین جلسه شورای برنامهریزی آموزش عالی به تصویب رسید و به دانشگاه ها ابلاغ شد. بعد از آن تاریخ به جای گرایش اطلاعرسانی در گروههای علم اطلاعات و دانششناسی گرایش مدیریت اطلاعات جایگزین شد.