متن کامل خبر


 
با همکاری دانشگاه تربیت مدرس جنگل‌های هیرکانی ثبت جهانی شد

خلاصه خبر: در چهل و سومین اجلاس یونسکو، جنگل‌های هیرکانی به عنوان دومین میراث طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید

پرونده نامزدی جنگل های هیرکانی برای ثبت در لیست میراث جهانی یونسکو به وسیله سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و با همکاری سازمان محیط زیست، سازمان جنگل ها و مراتع، دانشگاه تربیت مدرس و بنیاد سوکوی آلمان تهیه شده و در فوریه سال ۲۰۱۸ به این سازمان ارسال شد. گروه علوم و مهندسی جنگل دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه در ثبت این پرونده که 14 سال به طول انجامید نقش بسزایی داشتند.
در بررسی این پرونده، نخست نماینده اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) اطلاعاتی را درباره جنگل‌های هیرکانی و تاریخچه آن و پوشش گیاهی و گونه‌های جانوری آن ارائه داد. همچنین اطلاعاتی درباره تهدیدهایی که این محوطه با آن رو به روست مانند قطع غیرقانونی درختان و شکار غیرقانونی مطرح شد.
همچنین پیشنهاد شد تا این پرونده بر اساس معیار ۹، ثبت جهانی شود.
نماینده کشور آذربایجان نیز با بیان این‌که این محوطه دو کشور را شامل می‌شود، اظهار کرد: دولت آذربایجان اقدامات مهمی برای محافظت از جنگل‌های هیرکانی انجام داده است. متاسفیم که نتوانستیم این پرونده را به صورت مشترک با ایران ارائه دهیم اما درخواست داریم که آذربایجان نیز لحاظ شود.
محمد حسن طالبیان معاون میراث فرهنگی در این اجلاس گفت: ما چند سال پیش کویر لوت رو در فهرست جهانی ثبت کردیم و امسال جنگل‌های هیرکانی و این نشانه تنوع زیستی در ایران است. امیدواریم کشور آذربایجان نیز به این پرونده ملحق شود.
ثبت جنگل های هیرکانی در لیست میراث جهانی یونسکو از مدت ها قبل مورد توجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار داشت و با فراهم شدن شرایط لازم، به یکی از اولویت های این سازمان در سال ۲۰۱۷ تبدیل شد.
جنگل های هیرکانی چهار استان گیلان، مازندران، گلستان و سمنان برای ثبت در لیست میراث جهانی یونسکو پیشنهاد شد؛ سه سایت پیشنهادی استان گیلان بخش هایی از مناطق حفاظت شده سیاهرود رودبار، گشت رودخان فومن و لیسار تالش هستند که سال گذشته مورد بازرسی بازرسان یونسکو قرار گرفتند.
جنگل های هیرکانی نوار سبزی به طول ۸۵۰ کیلومتر هستند که از جلگه گرگان تا قسمتی از کشور آذربایجان کشیده شده اند. نام این جنگل ها از نام قدیم گرگان که در گذشته هیرکان خوانده می شد، گرفته شده است؛ منطقه ای جنگلی در کرانه جنوبی دریای خزر و شمال رشته کوه های البرز که غنا و تنوع زیستی، گونه های بومی، نادر و منحصر بفرد گیاهی و جانوری و زیبایی حیرت انگیز طبیعی اش چشم هر بیننده ای را خیره می کند.
از جنگل های هیرکانی با نام فسیل زنده یا موزه طبیعی نیز یاد می شود زیرا بسیاری از گونه های گیاهی موجود در این جنگل ها امروزه به صورت فسیل در اروپا یافت می شوند.
شواهد علمی نشان می دهند که سابقه تاریخی این جنگل ها به دوران سوم زمین شناسی (ژوراسیک) یا همان عصر دایناسورها بازمی گردد. اهمیت این سابقه طولانی زمانی آشکار می شود که بدانیم همزمان با عصر یخبندان به غیر از جنگل های هیرکانی که به دلیل قرار گرفتن بین رشته کوه البرز و دریای خزر از اقلیم معتدل تری برخوردار بودند، تمامی جنگل های پهن برگ به جز تعداد معدودی نابود شدند؛ از همین روست که جنگل های هیرکانی را مادر جنگل های جوان اروپا و شمال آمریکا می دانند.
در جنگل های معتدل و آمیخته هیرکانی به دلیل حاصلخیزی خاک، تغییرات دما و بارندگی‌های متعدد گونه های گیاهی زیادی وجود دارد. بیش از ۸۰ گونه درختی پهن برگ، چهار گونه سوزنی برگ و ۵۰ گونه درختچه‌ای تاکنون در آن شناسایی شده است.
از مهم ترین گونه های گیاهی در جنگل های هیرکانی بین درختان می توان به راش، ممرز، بلوط، توسکا، انجیلی، افرا، نمدار، بارانک، نارون، زبان گنجشک، انجیر، لرگ و سرخدار و بین گونه های درختچه ای به آلوچه وحشی، انار، شمشاد، ولیک، ازگیل، جل، خاس، گالش انگور، سیاه تنگرس طبی و خردمندی، در میان گونه های جانوری می توان به پلنگ، گراز، خرس، گرگ، مارال، روباه شغال، سمور، سیاه گوش، خرگوش، موش جنگلی، راسو، قوچ، سنجاب، شوکا، کل، بز و در میان ساکنان آسمانی زیباترین جنگل های زمینی بهشت هیرکان یعنی پرندگان می توان به توکا، دارکوب، سار، سینه سرخ، سسک، چرخ ریسک، قرقاول، سهره، بلدرچین، قوش، دال (کرکس)، کبک، اردک نوک پهن و اردک اره، کبوتر جنگلی، عقاب و جغد اشاره کرد.تنوع اقلیمی، گونه ای و اکوسیستمی موجب شده این جنگل ها در نوع خود بی نظیر و منحصر بفرد باشند و حفاظت از آنها را به عنوان گنجینه ای ملی بر ما واجب کرده است.

ثبت این جنگل ها در لیست میراث جهانی یونسکو مزایا و فواید بسیاری برای جوامع محلی و منطقه ای و برای کشور ایران در پی خواهد داشت؛ وقتی یک اثر در فهرست جهانی این سازمان ثبت می‌شود همه اعضای کنوانسیون ۱۹۷۲ که ۱۹۱ کشور عضو آن هستند و یک هزار و ۹۲ اثر طبیعی، فرهنگی، ترکیبی و منظر فرهنگی از ۱۶۷ کشور در فهرست آن جای گرفته است، متعهد هستند با مشارکت جهانی از آن اثر مراقبت کنند.
ثبت یک اثر در فهرست میراث جهانی سبب می‌شود علاوه بر محافظت و نگهداری و معرفی ارزش‌های آن به جهانیان به عنوان هدف اصلی، نوعی تبلیغات برای مقصد انجام شود که به واسطه آن فعالیت‌های گردشگری در محوطه نیز افزایش می‌یابد.
ثبت جهانی امروزه یک برند بسیار معتبر در جذب گردشگر و رونق صنعت گردشگری در جهان محسوب می شود. به طور حتم یکی از اصلی‌ترین دلایل انتخاب مقصد گردشگری توسط گردشگران، شاخص میراث ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو و به دنبال این انتخاب، سرازیر شدن میلیون‌ها گردشگر، اشتغال‌زایی، کسب درآمد و در نتیجه به وجود آمدن مسیری هموار برای ایجاد رفاه اجتماعی بیشتر است.
با سرازیر شدن گردشگران برای بازدید از یک اثر که ثبت میراث جهانی شده، زیرساخت‌های مقصد نیز در ابعاد اقامتی، پذیرایی، بهداشتی، ارتباطی، جاده‌ای و حمل و نقل زمینی یا هوایی بهبود می یابد و کسب و کارهای کوچک و بزرگ محلی مرتبط با خدمات گردشگری به این واسطه شکل گیرد که افزایش اشتغال را به همراه خواهد داشت.
به‌طور کلی می‌توان گفت هر گردشگر خارجی که بخواهد کشوری را برای مقصد گردشگری انتخاب کند، قبل از سفر حتماً مکان‌های تاریخی و گردشگری کشور موردنظر را بررسی می‌کند؛ بنابراین، گردشگران می‌توانند در سایت یونسکو تمام آثار تاریخی و طبیعی جهانی ثبت‌شده را بیابند و با توجه به آثار و جذابیتی که دارند، به این مکان‌ها سفر کنند. درباره گردشگران داخلی هم روال کار همین است، بطوری‌که مردم با توجه به اطلاعات موجود از یک مکان داخلی بازدید می‌کنند و دیدن این مکان‌ها در چند سال اخیر بسیار مورد توجه عموم مردم قرار گرفته است.


15 تیر 1398 / تعداد نمایش : 2435